PILASZKÓW….tam wszystko się zaczęło.
1 czerwca 2025
10 maja 2025 roku członkowie Oddziału Powiatowego ZNP w Wołominie rozpoczęli obchody 120 lat ZNP, 100 lat Oddziału ZNP w Wołominie i 86 lat TON. Przedstawiciele ZNP zwiedzili Muzeum w Pilaszkowie k. Łowicza- miejsce historycznego zjazdu nauczycieli szkół ludowych w 1905 roku. Wizyta w tym ważnym dla nauczycielskiego ruchu związkowego muzeum rozpoczęła jednodniową wycieczkę szlakiem PILASZKÓW- NIEBORÓW- ARKADIA.
Była to piękna lekcja historii. Pilaszków – to historyczne miejsce na mapie Polski, godne zwiedzenia, nie tylko dla związkowców. W 1905 roku odbył się tam zjazd nauczycieli, działaczy Polskiego Związku Ludowego. Delegaci szkół i ośrodków nauczycielskich przybyli do miejscowej maleńkiej szkółki wiejskiej. Z uwagi na wprowadzony przez rząd carski stan wojenny, zjazd był ubezpieczony przez mieszkańców okolicznych wiosek. W zjeździe uczestniczyło około 100 delegatów, wśród nich znani działacze: Stefania Sempołowska, Karol Klimek, Wacław Sieroszewski i inni. Przewodnictwo zjazdu objął Zygmunt Nowicki, działacz Polskiego Związku Ludowego, nauczyciel ze Skaratek. W trakcie zebrania powołano do życia Związek Nauczycieli Ludowych, żądano zreformowania szkolnictwa, wprowadzenie do programu historii Polski oraz nauczania wszystkich przedmiotów w języku polskim. W podjętej deklaracji czytamy: „ Lud polski żąda jawnego nauczania w języku polskim”. Z Pilaszkowa delegaci wyruszyli do poszczególnych guberni, by wprowadzać podjęte na zjeździe uchwały wśród nauczycieli szkół miast i wsi. Powstały na zjeździe Związek Nauczycieli Ludowych z czasem przekształcił się w Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP).
Dziś w budynku dawnej szkoły mieści się Izba Pamięci ZNP. Z przewodnikiem zobaczyliśmy pokój nauczyciela, salę lekcyjną, pamiątki po dawnej szkole, meble, szkolne ławki, czasopisma, przybory, książki i pomoce dydaktyczne.
W salach muzeum mieszczą się unikatowe fotografie z okresu międzywojennego, które dokumentują życie szkoły i pracę nauczycieli. Wystawa pamiątek szkolnych to swoisty hołd dla pionierów powszechnego nauczania w Polsce wprowadzonego w 1919 roku.
Kustosz muzeum przedstawił początki ZNP oraz opowiedział o ciekawych eksponatach znajdujących się w placówce.
Sala im. Zygmunta Nowickiego to „serce” Muzeum w Pilaszkowie. To w tej sali Prezes Oddziału Powiatowego ZNP w Wołominie Katarzyna Kadzidłowska podziękowała przewodnikowi i podarowała medal ZNP z okazji 120 rocznicy powstania ZNP i 100 rocznicy powstania ZNP Odział Wołomin.
PILASZKÓW to nie tylko kolebka ZNP, to mile i ciekawe miejsce, pełne emocji, miłych wspomnień i sentymentów.
W drodze powrotnej zwiedziliśmy Pałac Radziwiłów w Nieborowie i ogrody, park romantyczny w Arkadii – magiczne miejsce na spacer. Zjedliśmy pyszny obiad i udaliśmy się w drogę powrotną do Wołomina.
Była to wspaniała podróż, pełna wspomnień, ciekawych miejsc, zabytków i pomników przyrody. Dla nas, uczestników wycieczki pozostanie na długo w naszej pamięci. Dziękujemy.
ZNP WOŁOMIN
